In het kort
- Soort: Pantserjuffers | Lestidae
- Namen: (NL) Bruine winterjuffer | (LA) Sympecma fusca | (EN) Common Winter Damselfly | (DE) Gemeine Winterlibelle
- Vliegtijd: Aug/sep tot mei (overwintert als imago). Volwassen dieren vliegen van eind augustus/september, overwinteren en zijn weer actief vanaf maart tot mei voor de voortplanting.
- Habitat: Stilstaande of langzaam stromende wateren zoals sloten, plassen, vennen en kleine meren met veel waterplanten en dichte oevervegetatie. Voor de overwintering zoeken ze naar beschutte, enigszins zonnige plekken in de vegetatie, zoals hoge grassen, riet of lage struiken, vaak iets verder van het water af.
- Status: In Nederland: Vrij algemeen tot algemeen. Niet bedreigd. In Europa: Algemeen en wijdverspreid.
- Voorkomen: Komt voor in een groot deel van Europa, van Frankrijk tot Rusland, en ook in Noord-Afrika. **In Nederland is de Bruine winterjuffer een vrij algemene soort die in de meeste provincies wordt aangetroffen, vooral op zandgronden en in laagveengebieden.
Korte omschrijving:
De Bruine winterjuffer is, net als de Noordse winterjuffer (Sympecma paedisca), de enige Nederlandse waterjuffer die als volwassen dier (imago) overwintert. De kleur is overwegend bruin, variërend van lichtbruin tot donkerbruin. Op de rug van het borststuk bevinden zich twee lichte lengtestrepen. De larven overwinteren niet; de volwassen juffers verstoppen zich in de vegetatie om de koude maanden te overbruggen en kunnen bij zonnig weer, zelfs met vorst, actief worden.
Fotografie van de Bruine winterjuffer, zelfs bij vorst
De Bruine winterjuffer (Sympecma fusca) is een bijzondere verschijning in de libellenwereld, en een waar genot voor fotografen die ook buiten de zomermaanden actief zijn. Dit is de enige Nederlandse waterjuffer die als volwassen dier de winter trotseert. In deze blog, 'Winterjuffers zoeken' staat een kort verslag van de zoektocht naar winterjuffers.Dat betekent dat je deze soort kunt fotograferen in omstandigheden die ondenkbaar zijn voor andere libellen: in de herfst, de winter en het vroege voorjaar.
In de late herfst en vroege winter zoeken de Bruine winterjuffers beschutting in dichte vegetatie, vaak iets hoger dan de grond en soms kilometers van het water af. Ze zitten dan met hun vleugels dicht bij elkaar, in een karakteristieke hoek om de kou te doorstaan. Op zonnige, windstille dagen, zelfs als het vriest, kunnen ze actief worden en hun lichaamstemperatuur verhogen door te zonnen. Dit zijn de momenten voor unieke foto's.
Het fotograferen van een Bruine winterjuffer bedekt met rijp, sneeuw of dauwdruppels bij koude temperaturen levert spectaculaire beelden op. Benader ze rustig; ze zijn in koude omstandigheden vaak traag en laten zich goed fotograferen. Gebruik een macro-objectief om de fijne details van de bruine tekening en eventuele ijskristallen vast te leggen. De natuurlijke omgeving van dode grassen en verdorde stengels kan zorgen voor een sfeervolle, herfst- of winterachtige achtergrond.
